zondag 20 april 2014

FOTO'S UIT DE WIERSHOECK- EN SCHOOLTUIN (182)

Dit fraaie insect is een wespbij. Wespbijen vormen in Nederland het grootste geslacht van parasitaire bijen. In Nederland komen 48 soorten wespbijen voor.

Wespbijen lijken eigenlijk meer op wespen dan op bijen. Ze zijn nauwelijks behaard en hebben opvallende kleurpatronen. Ze danken hun naam aan het feit dat veel soorten geelzwart van kleur zijn en daardoor veel op wespen lijken. Maar er zijn ook soorten die rood, roodzwart of roodgeel van kleur zijn. Daarnaast zijn er soorten met ivoorwitte vlekken in plaats van gele. Bovendien is de kleur in veel gevallen variabel.
Wespbijen zijn zogenaamde cleptoparasieten (broedparasieten), ook wel koekoeksbijen genoemd.
In plaats van zelf een nest te bouwen en een voedselvoorraad aan te leggen, profiteren ze van het werk van andere bijen. Vanwege zijn parasitaire leefwijze hoeft de wespbij geen stuifmeelpollen te verzamelen. De daarvoor benodigde middelen (korfjes aan de achterpoten of extra beharing) ontbreken dan ook.

De wetenschappelijke naam Nomada betekent: zwerver. Deze naam danken de wespbijen aan het feit dat de vrouwtjes vaak laag over de grond vliegen, rondzwervend en zoekend naar nestplaatsen van een andere soort bij (vaak een zandbijensoort). Op onbewaakte ogenblikken, wanneer de “bij des huizes” even op stap is, dringt het wesbijvrouwtje het nest binnen om deze te inspecteren. Als blijkt dat er al een voedselvoorraad (stuifmeel) is aangelegd door de gastvrouw, dan legt de wespbij daar snel een ei van zichzelf op. Meestal legt het wespbijvrouwtje twee eieren per broedcel. De eitjes komen na ongeveer een week uit. De pas uitgekomen larve gaat eerst op zoek naar het andere Nomada-eitje en vernietigt dat. Het wordt echter niet opgegeten. Vervolgens gaat de larve naar het ei van de gastvrouw en voedt zich daar mee. Pas daarna gaat de larve eten van de opgeslagen stuifmeelvoorraad. Gedurende deze periode vervelt de larve enkele keren. De gehele ontwikkeling van ei tot volwassen wespbij duurt een paar weken. Niet alleen de kleur bij wespbijen is variabel, ook de grootte. Het laatste is afhankelijk van de door de gastvrouw aangelegde voedselvoorraad. Wespbijen (en hun larven) eten geen vlees, zoals wespen, maar gewoon stuifmeel en nectar, het zijn immers bijen.

Wespbijen hebben zelf geen vaste woon- of verblijfplaats. ’s Nachts slapen ze verborgen in bloemen, of ze bijten zich vast aan plantendelen zoals stengels en bladeren.

In de afgelopen jaren is het aantal soorten in Nederland toegenomen. Een verdere toename lijkt door de klimaatsverandering aannemelijk.

De wespbij op de foto lijkt op de volgende soorten: smalbandwespbij, geelzwarte wespbij, roodharige wespbij, donkere wespbij en kortsprietwespbij. Het zal waarschijnlijk een van de eerste twee zijn, de andere drie schijnen in onze omgeving niet voor te komen.

Kijk voor foto’s van de diverse soorten wespbijen eventueel op:

Info: wildebijen.nl, bijenlint.nl en naturalis.nl

Foto + tekst: Luit Staghouwer

1 opmerking:

Anoniem zei

Ik las dit artikel vanmorgen al en reageer nu toch even.

volgens mij zag ik vanmorgen "mijn"eerste wesp van dit jaar in mijn tuin.
ik neem maar aan dat het een "gewone" wesp was want jee o jee, wat veel soorten en namen las ik hierboven.

gr. Therèse